Leren zichtbaar maken
Visible Learning, ofwel Leren zichtbaar maken, Wat is het, waar komt het vandaan en waarom is dit zo belangrijk voor het onderwijs?
John Hattie
John Hattieis een onderwijswetenschapper uit Nieuw Zeeland. Sinds 2011 is hij verbonden aan het onderwijsonderzoeksintituut van de universiteit van Melbourne, Autralië. Professor Joh Hattie werd internationaal bekend door zijn project Visible Learning, in Nederland bekend als Leren zichtbaar maken. Daarin zoekt hij antwoorden op de vragen: welke interventies in het onderwijs hebben bewezen effect op het leren? Welke ingrepen van de leraar maken echt verschil? Hoe kunnen leraren hun impact op het leren vergroten?
Over het onderzoek
John Hattie verzamelde honderden meta-analyses van onderwijsonderzoeken die wereldwijd zijn gedaan. Een meta-analyse vergelijkt de uitkomsten van diverse onderzoeken naar factoren als feedback, klassengesprekken, huiswerk, doubleren, studievaardigheden, enzovoort. De impact van zo'n interventie is uitgedrukt in effectgroottes.
Hattie voerde weer analyses uit op deze meta-analyses. Visible Learning is gebaseerd op meer dan 800 meta-analyses van 50.000 onderzoeksartikelen over 150.000 effectgroottes, waarbij ruim 240 miljoen leerlingen betrokken zijn. Sinds het verschijnen van Visible Learning in 2009 blijft Hattie deze data bijwerken en actualiseren.
Het resultaat
Één van de belangrijkste ontdekkingen van Hattie is dat vrijwel élke ingreep in het onderwijs effect heeft op het leergedrag. Sommige ingrepen werken negatief. Maar de meeste ingrepen van leraren hebben wel enig positief effect op de leerprestaties. Gemiddeld hebben alle interventies een effectgrootte van 0,4.
Wat betekent dit voor het onderwijs?
Als je echt het verschil wil maken, moet je streven naar een effectgrootte die hoger ligt dan 0.4, zegt Hattie. Leraren die dingen doen waarvan onderzoek aantoont dat ze een groot positief effect hebben, kunnen hun impact op de leerresultaten vergroten. Effectieve leraren hebben dus een impact die groter is dan 0.4.
Hoe bereik je dit?
De belangrijkste aanbevelingen van Hattie voor scholen en leraren zijn:
- Wéét wat je impact is. Monitor je resultaten, evalueer wat je doet en probeer te doen wat werkt.
- Kijk naar je onderwijs door de ogen van je leerlingen: hebben zij zicht op hun leerproces? Weten zij wat ze aan het leren zijn en waar ze staan op hun weg naar het leerdoel? Geef je ze feedback waarmee ze hun volgende stap kunnen zetten?
- Ontwikkel met je team gezamenlijke denkkaders om het leren te verbeteren.
Deze uitgangspunten zijn uitgewerkt in diverse boeken en in een trainingsprogramma voor scholen.