Ook genoten van De Luizenmoeder? Of je nu fan was van de serie of niet, elke leraar herkent wel iets in de stereotypen die werden neergezet. De overbezorgde ouders, de stokers op het schoolplein, het verheven gedrag van juf Ank. Daar kun je - zeker als schoolleider - veel van leren, zegt auteur Harriet Marseille.
Nee-strategieën
Om een prettig schoolklimaat te creëren, is het fijn als alle volwassenen zich constructief opstellen. Ouders, team, schoolleider. Maar dat gebeurt natuurlijk niet altijd. Er zijn altijd mensen die zich reactief opstellen, vanuit een bewust of onbewust verzet tegen wat zich voordoet. Dit niet-constructieve gedrag is vaak te herleiden tot een van de vier belangrijkste reactieve ‘Nee-strategieën’: mensen stellen zich op als de vechter, het slachtoffer, de vluchter of de verhevene. In de Luizenmoeder wordt dit gedrag lekker uitvergroot:
- De vechter: denk daarbij aan de over-assertieve schoolpleinmoeders uit de serie.
- Het slachtoffer: hulpmoeder Nancy is een sprekend voorbeeld van slachtoffergedrag.
- De vluchter: zie je hoe schoolleider Anton problemen uit de weg gaat door er grapjes over te maken?
- De verhevene: juf Ank en juf Helma zijn weliswaar heel verschillend, maar weten het allebei meestal beter dan de rest.
Angst
Als je dit gedrag ziet en hoort bij de Luizenmoeder-personages, herken je het daarna vaak ook bij die ene leraar, bij de vader uit de MR, bij de IB’er of bij de overblijfmoeder. Zie je met welke Nee-strategie zij de sfeer verstoren?
Een Nee-strategie komt doorgaans voort uit angst. Bij het slachtoffer is dat duidelijk zichtbaar, bij de arrogante verhevene, de boze vechter en de afwezige vluchter zit de angst meer verstopt. Maar waarom zou je je arrogant gedragen, als je er niets mee zou hoeven verbergen?
Begrenzen
Wanneer dit soort reactief gedrag voorkomt in je team of bij de ouders, laat het dan niet voortduren. Als schoolleider heb je hierin een belangrijke verantwoordelijkheid. De vraag is alleen: hoe begrens je dit gedrag, zonder zelf reactief te worden? Voor je het weet, zit je in het patroon verstrikt. Tips over wat in zo’n situatie werkt en wat niet, vind je in het boek Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid. Download een hoofdstuk uit het boek.
Dook Kopmels Anne-Marie Dogger
Manager Educatieve Uitgaven Manager Educatieve Uitgaven